Oznaczenie stężenia hormonu FSH jest standardowym badaniem diagnostycznym w przypadku leczenia niepłodności u pacjentów obu płci. Jednak jego wyniki obrazują również inne schorzenia.
FSH to inaczej folitropina lub hormon folikulotropowy. Substancja ta wytwarzana jest w przysadce mózgowej zarówno kobiet i mężczyzn, lecz w zależności od płci, pełni w organizmie odmienne funkcje.
Folitropina u kobiet
wpływa między innymi na dojrzewanie pęcherzyków jajnikowych, które tworzą komórkę jajową. Jej stężenie w organizmie jest ściśle powiązane z fazą cyklu menstruacyjnego, lecz także wiekiem pacjentki.
Wskazania do badania
Najczęstszym powodem wykonania badania FSH jest diagnostyka niepłodności obu płci. Warto jednak pamiętać o innych wskazaniach takich, jak:
– nieregularne cykle menstruacyjne,
– okres menopauzy,
– dla pacjentów obu płci: diagnoza nieprawidłowego działania przysadki mózgowej,
– dla mężczyzn: określenie powodu małej liczby plemników w nasieniu,
– dla dzieci: spóźnione lub przedwczesne dojrzewanie płciowe.
FSH badanie
Oznaczenie stężenia hormonu folikulotropowego wykonuje się w próbce krwi z żyły łokciowej bądź moczu pacjenta. W drugim przypadku konieczne jest dostarczenie do laboratorium moczu z całej doby, bowiem stężenie folitropina w organizmie jest różne w zależności od pory dnia. Badanie FSH nie musi być przeprowadzane na czczo.
Niski poziom FSH
U kobiet niskie stężenie FSH, które ujawniło badanie, świadczy o nieprawidłowym działaniu przysadki mózgowej, co często objawia się niewydolnością jajników rodzaju wtórnego. W przypadku jej podejrzenia pacjentka zwykle kierowana jest na usg jajników, o ile wcześniej nie wykonano tego badania.
U obu płci niski poziom FSH może świadczyć również o guzie przysadki, albo być efektem przyjmowania niektórych leków. U mężczyzn wskazywać może również na niewydolność jąder.
Wysoki poziom FSH
Pacjentki, u których badanie FSH ujawniło wysoki poziom tego hormonu, zwykle cierpią na pierwotną niewydolność jajników. Również w tym przypadku pomocne będzie wykonanie usg jajników.
Mężczyźni z ponadprzeciętnie wysokim FSH mają zwykle problemy ze zmniejszona liczbą plemników. Spermatogeneza w ich przypadku nie przebiega prawidłowo, a spowodowane może to być uszkodzeniem jąder, których jednoznaczne przyczyny określi wyłącznie poszerzona diagnostyka.